- سوره نور
تعبیر خواب سوره نور
ابن سیرین می گوید: اگر ببینی سورۀ نور را می خوانی، عالم و عادل می شوی و قلب تو از علم و حکمت نورانی می شود.
هدف از نزول سوره مومنون
سوره نور جز سوره های مدنی و در فهرست ترتیبی سوره های قرآن، صد و سومین سوره ای است که بر پیامبر (ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی قرآن، بیست و چهارمین سوره و در جزء هجدهم جای دارد. خود سوره نور دارای شأن نزول نیست؛ اما آیات ۶- ۹ و ۱۱- ۱۶ و ۳۰- ۳۱ از سوره نور، دارای شأن نزول است که در ذیل بیان می شود:
شأن نزول آیات ۶ – ۹ از سوره نور:
در شأن نزول این آیات از ابن عباس چنین نقل شده که سعد بن عباده (بزرگ انصار) (و یا عاصم بن عدی) گفت: یا رسول اللّه! اگر مردى وارد خانه شد و فاسقى را در کنار همسر خود دید چه کند؟ اگر فریاد بزند، شلاق میخورد، چون یک نفر است و شاهد هم ندارد. اگر سکوت کند، غیرتش اجازه نمى دهد. اگر به دنبال یافتن شاهد برود، کار زنا تمام مى شود. در این میان شخصى به نام «هلال بن امیه» با اضطراب وارد شد و به پیامبر (ص) عرض کرد: زنم را با مردى در حال زنا دیدم، به خدا سوگند راست مى گویم.
پیامبر (ص) ناراحت شد. اصحاب آن حضرت نیز هیجان زده شدند که این مرد، هم ناموسش را در چنین حالى دیده است و هم شلاق خواهد خورد، زیرا شاهدى ندارد تا سخن خود را ثابت کند. در این موقع آیات ۶ – ۹ از سوره نور بر پیامبر (ص) نازل شد و راه حل دقیقى به مسلمانان ارائه داد.
شأن نزول آیات ۱۱- ۱۶ از سوره نور:
مشهور مفسّرین در شأن نزول این آیات چنین گفته اند:
پیامبر اکرم (ص) در هر سفرى با قید قرعه یکى از همسرانش را همراه خود می برد. در جنگ «بنى مصطلق» عایشه را برد. وقتى که نبرد پایان یافت و مردم به مدینه باز میگشتند، عایشه براى تطهیر و یا یافتن دانه هاى گردنبند گمشده اش از قافله عقب ماند. یکى از اصحاب که او نیز از قافله دور مانده بود، عایشه را به لشکر رساند. بعضى افراد به عایشه و آن صحابى، تهمت ناروا زدند. این اتهام به گوش مردم رسید، پیامبر ناراحت شد و عایشه به خانه پدر رفت و گریه ها کرد تا آن که این آیات نازل شد.
سوره نور بیست و چهارمین سوره قرآن و از سوره های مدنی که در جزء ۱۸ قرآن جای گرفته است. این سوره را از آن جهت نور می نامند که کلمه نور ۷ بار در آن به کار رفته و آیه نور در آن آمده است. سوره نور احکام فقهی بسیاری چون حدّ زنا و نسبت زنا دادن (قذف) و واجب بودن حجاب برای زنان را بیان می کند. همچنین در این سوره به ماجرای افک و مسائل مربوط به نکاح و افترا، بهتان و تهمت اشاره شده و از اشاعه فحشا نهی شده است.
آیات ابتدایی سوره نور
بسم اللّه الرّحمٰن الرّحیم سورهٌ أنزلناها وفرضناها وأنزلنا فیها آیاتٍ بیّناتٍ لعلّکم تذکّرون ﴿١﴾
به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی
[این] سوره ای است که آن را [از افق دانش خود] فرود آوردیم و [اجرای احکام و معارف آن را] لازم و واجب نمودیم و در آن آیاتی روشن نازل کردیم، تا متذکّر و هوشیار شوید. (۱)
الزّانیه والزّانی فاجلدوا کلّ واحدٍ منهما مائه جلدهٍ ۖ ولا تأخذکم بهما رأفهٌ فی دین اللّه إن کنتم تؤمنون باللّه والیوم الآخر ۖ ولیشهد عذابهما طائفهٌ من المؤمنین ﴿٢﴾
به زن زناکار و مرد زناکار صد تازیانه بزنید، و اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید، نباید شما را در [اجرای] دین خدا درباره آن دو نفر دلسوزی و مهربانی بگیرد، و باید گروهی از مؤمنان، شاهد مجازات آن دو نفر باشند. (۲)
الزّانی لا ینکح إلّا زانیهً أو مشرکهً والزّانیه لا ینکحها إلّا زانٍ أو مشرکٌ ۚ وحرّم ذٰلک على المؤمنین ﴿٣﴾
مرد زناکار نباید جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج کند، و زن زناکار نباید جز با مرد زناکار یا مشرک ازدواج نماید، و این [ازدواج] بر مؤمنان حرام شده است. (۳)
والّذین یرمون المحصنات ثمّ لم یأتوا بأربعه شهداء فاجلدوهم ثمانین جلدهً ولا تقبلوا لهم شهادهً أبدًا ۚ وأولٰئک هم الفاسقون ﴿۴﴾
و کسانی که زنان عفیفه پاکدامن را به زنا متهم می کنند، سپس چهار شاهد نمی آورند، پس به آنان هشتاد تازیانه بزنید، و هرگز شهادتی را از آنان نپذیرید، و اینانند که در حقیقت فاسق اند. (۴)
إلّا الّذین تابوا من بعد ذٰلک وأصلحوا فإنّ اللّه غفورٌ رحیمٌ ﴿۵﴾
مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و مفاسد خود را اصلاح نمایند که بدون تردید خدا [نسبت به آنان] بسیار آمرزنده و مهربان است. (۵)
ابن سیرین می گوید: اگر ببینی سورۀ نور را می خوانی، عالم و عادل می شوی و قلب تو از علم و حکمت نورانی می شود.
هدف از نزول سوره مومنون
سوره نور جز سوره های مدنی و در فهرست ترتیبی سوره های قرآن، صد و سومین سوره ای است که بر پیامبر (ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی قرآن، بیست و چهارمین سوره و در جزء هجدهم جای دارد. خود سوره نور دارای شأن نزول نیست؛ اما آیات ۶- ۹ و ۱۱- ۱۶ و ۳۰- ۳۱ از سوره نور، دارای شأن نزول است که در ذیل بیان می شود:
شأن نزول آیات ۶ – ۹ از سوره نور:
در شأن نزول این آیات از ابن عباس چنین نقل شده که سعد بن عباده (بزرگ انصار) (و یا عاصم بن عدی) گفت: یا رسول اللّه! اگر مردى وارد خانه شد و فاسقى را در کنار همسر خود دید چه کند؟ اگر فریاد بزند، شلاق میخورد، چون یک نفر است و شاهد هم ندارد. اگر سکوت کند، غیرتش اجازه نمى دهد. اگر به دنبال یافتن شاهد برود، کار زنا تمام مى شود. در این میان شخصى به نام «هلال بن امیه» با اضطراب وارد شد و به پیامبر (ص) عرض کرد: زنم را با مردى در حال زنا دیدم، به خدا سوگند راست مى گویم.
پیامبر (ص) ناراحت شد. اصحاب آن حضرت نیز هیجان زده شدند که این مرد، هم ناموسش را در چنین حالى دیده است و هم شلاق خواهد خورد، زیرا شاهدى ندارد تا سخن خود را ثابت کند. در این موقع آیات ۶ – ۹ از سوره نور بر پیامبر (ص) نازل شد و راه حل دقیقى به مسلمانان ارائه داد.
شأن نزول آیات ۱۱- ۱۶ از سوره نور:
مشهور مفسّرین در شأن نزول این آیات چنین گفته اند:
پیامبر اکرم (ص) در هر سفرى با قید قرعه یکى از همسرانش را همراه خود می برد. در جنگ «بنى مصطلق» عایشه را برد. وقتى که نبرد پایان یافت و مردم به مدینه باز میگشتند، عایشه براى تطهیر و یا یافتن دانه هاى گردنبند گمشده اش از قافله عقب ماند. یکى از اصحاب که او نیز از قافله دور مانده بود، عایشه را به لشکر رساند. بعضى افراد به عایشه و آن صحابى، تهمت ناروا زدند. این اتهام به گوش مردم رسید، پیامبر ناراحت شد و عایشه به خانه پدر رفت و گریه ها کرد تا آن که این آیات نازل شد.
سوره نور بیست و چهارمین سوره قرآن و از سوره های مدنی که در جزء ۱۸ قرآن جای گرفته است. این سوره را از آن جهت نور می نامند که کلمه نور ۷ بار در آن به کار رفته و آیه نور در آن آمده است. سوره نور احکام فقهی بسیاری چون حدّ زنا و نسبت زنا دادن (قذف) و واجب بودن حجاب برای زنان را بیان می کند. همچنین در این سوره به ماجرای افک و مسائل مربوط به نکاح و افترا، بهتان و تهمت اشاره شده و از اشاعه فحشا نهی شده است.
آیات ابتدایی سوره نور
بسم اللّه الرّحمٰن الرّحیم سورهٌ أنزلناها وفرضناها وأنزلنا فیها آیاتٍ بیّناتٍ لعلّکم تذکّرون ﴿١﴾
به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی
[این] سوره ای است که آن را [از افق دانش خود] فرود آوردیم و [اجرای احکام و معارف آن را] لازم و واجب نمودیم و در آن آیاتی روشن نازل کردیم، تا متذکّر و هوشیار شوید. (۱)
الزّانیه والزّانی فاجلدوا کلّ واحدٍ منهما مائه جلدهٍ ۖ ولا تأخذکم بهما رأفهٌ فی دین اللّه إن کنتم تؤمنون باللّه والیوم الآخر ۖ ولیشهد عذابهما طائفهٌ من المؤمنین ﴿٢﴾
به زن زناکار و مرد زناکار صد تازیانه بزنید، و اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید، نباید شما را در [اجرای] دین خدا درباره آن دو نفر دلسوزی و مهربانی بگیرد، و باید گروهی از مؤمنان، شاهد مجازات آن دو نفر باشند. (۲)
الزّانی لا ینکح إلّا زانیهً أو مشرکهً والزّانیه لا ینکحها إلّا زانٍ أو مشرکٌ ۚ وحرّم ذٰلک على المؤمنین ﴿٣﴾
مرد زناکار نباید جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج کند، و زن زناکار نباید جز با مرد زناکار یا مشرک ازدواج نماید، و این [ازدواج] بر مؤمنان حرام شده است. (۳)
والّذین یرمون المحصنات ثمّ لم یأتوا بأربعه شهداء فاجلدوهم ثمانین جلدهً ولا تقبلوا لهم شهادهً أبدًا ۚ وأولٰئک هم الفاسقون ﴿۴﴾
و کسانی که زنان عفیفه پاکدامن را به زنا متهم می کنند، سپس چهار شاهد نمی آورند، پس به آنان هشتاد تازیانه بزنید، و هرگز شهادتی را از آنان نپذیرید، و اینانند که در حقیقت فاسق اند. (۴)
إلّا الّذین تابوا من بعد ذٰلک وأصلحوا فإنّ اللّه غفورٌ رحیمٌ ﴿۵﴾
مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و مفاسد خود را اصلاح نمایند که بدون تردید خدا [نسبت به آنان] بسیار آمرزنده و مهربان است. (۵)